mRNA-seq, czyli sekwencjonowanie RNA skierowane na mRNA, to technika oparta na sekwencjonowaniu nowej generacji (NGS), która pozwala na badanie transkryptomu – zbioru mRNA obecnego w danej komórce lub tkance w określonym momencie. Metoda ta umożliwia uzyskanie globalnego obrazu ekspresji genów, w tym ilościowe i jakościowe informacje o mRNA.
Przebieg procesu RNAseq
- Izolacja RNA: W pierwszym kroku izoluje się całkowite RNA z próbki biologicznej. Następnie, selektywnie poprzez polyA enrichment lub usuwanie rybosomalnego RNA (rRNA), otrzymuje się próbkę zawierającą mRNA.
- Tworzenie bibliotek cDNA: mRNA przekształca się w komplementarne DNA (cDNA) za pomocą odwrotnej transkryptazy.
- Sekwencjonowanie: cDNA jest fragmentowane, oznaczane i sekwencjonowane przy użyciu platformy Illumina.
- Analiza bioinformatyczna: Wyniki sekwencjonowania są analizowane, co pozwala na identyfikację genów, poziomów ich ekspresji, a także wykrywanie nowych transkryptów, izoform lub mutacji.
Zastosowanie RNAseq
- Biologia molekularna i genomika:
- Identyfikacja wzorów ekspresji genów w różnych warunkach biologicznych (np. porównanie zdrowych i chorobowych tkanek; porównanie osobników traktowanych i nietraktowanych badanym czynnikiem).
- Odkrywanie nowych genów, alternatywnych izoform oraz genów regulatorowych.
- Badania medyczne:
- Onkologia: Analiza transkryptomu nowotworów w celu identyfikacji biomarkerów diagnostycznych, prognostycznych lub terapeutycznych.
- Choroby genetyczne: Zrozumienie mechanizmów molekularnych chorób dziedzicznych.
- Farmakologia:
- Identyfikacja celów dla nowych leków.
- Monitorowanie efektów działania leków na poziomie ekspresji genów.
- Badanie aktywacji i funkcji komórek układu odpornościowego, np. limfocytów T i B.
- Biotechnologia i rolnictwo:
- Zrozumienie procesów wzrostu i adaptacji roślin oraz mikroorganizmów.
- Poprawa cech użytkowych roślin lub mikroorganizmów przemysłowych.
Charakterystyka techniczna usługi mRNAseq (polyA)
- Sposób przygotowania bibliotek: wyodrębnienie mRNA zawierającego ogony poli(A) z całkowitego RNA poprzez zastosowanie magnetycznych kuleczek pokrytych oligo(dT), które wiążą poli(A) znajdującego się na końcach mRNA. Całkowity (total) RNA miesza się z kulkami, a po związaniu poli(A)-mRNA pozostałe rodzaje RNA (rRNA, tRNA) są usuwane przez płukanie.
- Opcje przygotowania bibliotek:
- Stranded – przygotowanie biblioteki z określeniem kierunkowości. Oznacza to, że podczas przygotowywania próbki zachowuje się informację o kierunku transkrypcji RNA, co pozwala określić, z której nici DNA pochodzi dany transkrypt.
- Non stranded – przygotowanie biblioteki bez określenia kierunkowości. W tym przypadku informacja o kierunku transkrypcji RNA nie jest zachowywana, co skutkuje utratą danych o orientacji nici.
- Tryb sekwencjonowania: 2x150bp
- Sekwenatory: platforma Illumina, sekwenatory NovaSeq 6000 oraz NovaSeq X.
- Rekomendowana ilość danych na próbkę:
- 6 Gb na próbkę
- 10Gb na próbkę
- 15Gb na próbkę
- Dostępne są również inne konfiguracje w zależności od potrzeb klienta.
- Jakość danych: Q30 ≥ 85%
- Rekomendowane wymagania dotyczące próbek:
- Typ próbki: total RNA
- Ilość: > 2000ng
- Koncentracja (NanoDrop): >50 ng/μL
- Objętość: >10 μL
- Czystość (OD260/280): 1.8 – 2.2
- RIN: >7 (> 6 rośliny)
- MINIMALNE wymagania dotyczące próbek:
- Typ próbki: total RNA
- Ilość: > 500ng
- Koncentracja (Qubit): >20 ng/μL
- Objętość: >10 μL
- Czystość (OD260/280): 1.7 – 2.5
- RIN: >6.5 (> 6 rośliny)
- 5.0 ≥ 28S/18S ≥ 1.0
- Możliwa jest również izolacja DNA z dostarczonych próbek. Szczegóły tutaj.
Analiza Bioinformatyczna mRNAseq (polyA)
Zaawansowana analiza bioinformatyczna w pakiecie mRNAseq. obejmuje m.in.:
- Kontrola jakości danych
- Aligment do genomu referencyjnego
- Kontrola jakości bibliotek
- Analiza SNP/InDel
- Optymalizacja struktury genów
- Analiza nowych genów
- Kwantyfikacja ekspresji genów
- Analiza różnicowej ekspresji (DEG)
- Funkcjonalna anotacja DEGs i analiza wzbogacenia
- Analiza różnicowego splicingu alternatywnego
- Analiza wzbogacenia zestawu genów (GSEA)
- Różnicowe wykorzystanie eksonów (DEU)
Przykładowe wykresy z raportu analizy bioinformatycznej:
Charakterystyka techniczna usługi RNAseq (deplecja rRNA)
- Sposób przygotowania bibliotek: usuwanie rybosomalnego RNA z próbki które może stanowić nawet 90% RNA pozwala na zachowanie do analizy frakcji mRNA, lncRNA, circRNA oraz small RNA.
- Tryb sekwencjonowania: 2x150bp
- Sekwenatory: platforma Illumina, sekwenatory NovaSeq 6000 oraz NovaSeq X.
- Rekomendowana ilość danych na próbkę:
- 12 Gb na próbkę
- 16Gb na próbkę (to minimalna ilość jaka pozwala na analizę również circRNA)
- Dostępne są również inne konfiguracje w zależności od potrzeb klienta.
- Jakość danych: Q30 ≥ 85%
- Rekomendowane wymagania dotyczące próbek:
- Typ próbki: total RNA
- Ilość: > 2000ng
- Koncentracja (NanoDrop): >100 ng/μL
- Objętość: >10 μL
- Czystość (OD260/280): 1.8 – 2.2
- RIN: >7 (> 6 rośliny)
- MINIMALNE wymagania dotyczące próbek:
- Typ próbki: total RNA
- Ilość: > 500ng
- Koncentracja (Qubit): >80 ng/μL
- Objętość: >10 μL
- Czystość (OD260/280): 1.7 – 2.5
- RIN: >6.5 (> 6 rośliny)
- 5.0 ≥ 28S/18S ≥ 1.0
- Możliwa jest również izolacja DNA z dostarczonych próbek. Szczegóły tutaj.
Analiza Bioinformatyczna RNAseq (deplecja rRNA)
Zaawansowana analiza bioinformatyczna w pakiecie RNAseq obejmuje:
- Analizę typów transkryptów w celu zidentyfikowania mRNA i lncRNA.
- Badanie wzajemnych powiązań i współzależności między lncRNA a mRNA.
- Ocenę organizacji genów, w tym granic intronów i eksonów, alternatywnego składania oraz nowo odkrytych genów.
- Pomiar poziomów ekspresji lncRNA i mRNA w próbkach.
- Identyfikację genów (DEG) i lncRNA (DE-lncRNA) różnicowo eksprymowanych między próbkami lub grupami.
- Przypisanie funkcji różnicowo eksprymowanym genom (DEG) i różnicowo eksprymowanym lncRNA (DE-lncRNA), a także identyfikacja ścieżek biologicznych i procesów, w które są zaangażowane.
- Identyfikację genów docelowych regulowanych przez lncRNA oraz analiza ich potencjalnych funkcji.
- Badanie potencjalnych interakcji białkowych związanych z lncRNA różnicowo eksprymowanymi.
- Ocenę konserwatyzmu sekwencji lncRNA w różnych gatunkach, co pozwala określić ich potencjalną istotność biologiczną.
- Przegląd i klasyfikacja wcześniej zidentyfikowanych lncRNA.
- Identyfikację potencjalnych prekursorów miRNA na podstawie sekwencji lncRNA.
- Identyfikację genów docelowych regulowanych przez miRNA i badanie ich funkcji w procesach biologicznych.